Bức tranh lớn, bức tranh nhỏ, và đằng sau bức tranh
Các luật tự nhiên, sự vận hành của vũ trụ, cách điều hành của một chính phủ và tác động nên một hoặc nhiều quốc gia, cách nền kinh tế vận hành, các xu hướng công nghệ lớn đang dịch chuyển xã hội loài người, và nhiều chuyện khác nữa …
Ta dễ nhìn thấy đó là những chuyện to tát, có tác động cũng không nhỏ. Cứ tưởng Mỹ – Trung đối đầu trong thương chiến là việc của hai nước, Covid19 xảy ra tưởng ảnh hưởng tới Nhật là cùng, nhưng nó lại làm cho doanh nghiệp làm phần mềm ở Hà Nội điêu đứng. Trung ương Đảng ra nghị quyết về chuyển đổi số, thời gian sau hàng loạt đại công trình khởi công.
Nhà điều hành và tổ chức của mình không hoạt động trong chân không, nên buộc phải hiểu những chuyện vĩ mô ở một mức độ nhất định, vì nó tác động trực tiếp tới doanh nghiệp của mình. Do vậy mà phải học cách “đọc” và “nhìn” những chuyện quốc gia đại sự, như thể là việc của mình.
Nhiều môn khai phóng giúp cho việc đó: Xã hội học giúp cho việc hiểu về văn hóa, xã hội; kinh tế học trang bị cái nhìn vào kinh tế học từ vĩ mô tới vi mô; lịch sử giúp nhìn ra một chuỗi dài sự kiện kết nối và tác động; khoa học về sự sống và môi trường giúp nhìn ra sự sinh-triển của trái đất và mối tương liên giữa các yếu tố trong đó…
Trong số các môn khai phóng, Triết có địa vị đặc biệt. Nó thâu tóm từ các môn khác cái căn cơ, rồi ngược trở lại giúp phần nào cho các môn khác phát triển tiếp. Nó nhìn vào cốt lõi của các lĩnh vực. Nó nhìn vào phía sau các bức tranh lớn hay nhỏ. Do vậy, nó gia tăng chiều sâu cho các hiểu biết. Một sự hiểu biết về triết học chính trị sẽ giúp cho đọc vị con người, đọc vị các thể chế, đọc vị các chính phủ và các tương tác chính trị có thể là căn cơ hơn so với xem xét các sự kiện thời sự bề nổi nước này đánh nước kia, ai làm sẽ lên tổng thống nước Mĩ….
Đối với người học triết và thực hành suy tư, nó là phương tiện cho đầu óc sáng sủa hơn. Suy nghĩ tốt hơn, để rồi lại hiểu chuyện hơn. Học triết không phải là để làm “bách khoa thư”, mà để ngày càng sáng suốt hơn, con mắt xanh hơn, lối sống hưng thịnh và đủ đầy về trí tuệ và tinh thần hơn.
Nhưng triết học ở Việt Nam có khi giống như con ngoáo ộp, rất đáng sợ đối với học sinh sinh viên. Vài năm nay Libero đang phá dớp nỗi sợ học triết. Anh em học vui, học hăng say và thấy tiềm năng to lớn. Năm nay, module Triết học và việc rèn trí nghĩ của Libero sẽ chào đón thêm các học viên dạng exchange từ lớp NGE sang học hỏi giao lưu. Cái mới của năm nay, ngoài cải tiến về cấu trúc lớp học, còn là sự bổ túc tài liệu học tập với một giáo trình đầy đủ Nhập môn Triết học, được biên dịch từ cuốn giáo trình có nội dung rất cập nhật và toàn diện từ dự án OpenStax, Đại học Rice.
Tác giả: Dương Trọng Tân
BÀI VIẾT LIÊN QUAN:
